KARA KEKİK
Nosemaya karşı kekik suyu yaparak şerbete karıştırmada kara kekik kullanılmalıdır.Bu kekik timol bakımından en faydalı olan kekik türüdür.Ortalama olarak 1 teneke suya 1-1,5 kg aralığında yaş kara kekik konur.Ateşde kaynatılır.Kaynayınca ada çayı kıvamında sarımtırak yeşilimtrak arası renk alınca ateşden indirilir.Soğumaya bırakılır.Soğuyunca temiz ağzı kapalı bir bidona yada su damacasına konur.Gölge ve ışıksız ortamda saklanır.Kullanırken şerbete % 10 luk karışım yapılarak kullanılır.Baharda şerbete 4 kez Yaz sonu güz başında şerbete 4 kez konulursa arıları nosemaya karşı korur.Bunun yanında vitamin katkısı olarak polivit şurup kullanın.
Kara kekik varovaya karşı da kullanılır.İster kurutarak isterseniz yaş olarak temiz sadece bu iş için ayrılmış tütsüyle uçuş deliğinden dolu kovana 5-6 pompa olmak üzere haftada 1 kez kullanılmasını tavsiye ederim.Varova sıkıntısı yaşamazsınız.
TAŞ KEKİĞİ
Günümüz Dünyasında ve Ülkemizde doğaya dönüşüm bir slogan haline gelmiştir.Ülkemiz pek çok bitkinin gen merkezidir.Bunun yanında bazı endemik türlerinde bulunduğu coğrafik bölgeleri barındırmaktadır.Bugün Ülkemiz florasında 9000 üzerinde bitki türü olduğu kabul edilmiştir.Bitkilerin 1000 kadarı ilaç ve baharat bitkileridir.
BEYAZ KEKİK
Yaşam standartları yükseldikçe tüketimde artmaktadır.Bu artış Tıbbi ve Aromatik Bitkiler içinde geçerlidir. Bu bitkilerin tüketim alanı çok geniştir. En önemli kullanım alanı ise ilaç ,parfüm, kozmetik, sabun, şeker, diş macunu sanayi, ayrıca baharat olarak da tüketilmektedir. Beslenmede lezzet,tat verici,koku,iştah açıcı v.b özelliklerinin anlaşılması kullanımı yaygınlaştırmıştır.
ZAHTER KEKİK
İnsanlar yüzyıllardan beri hastalıklara karşı , elde ettikleri bitkilerle çare bulmaya çalışmışlar,oldukça başarılı sonuçlarda alınmıştır.Bir çoğu tesadüfen bir çoğu da merak sonucu denenerek etkileri anlaşılan doğal ilaçların nesiller boyunca kullanımı devam etmiştir.Gün geçtikçe daha farklı bitkilerin başka kullanım alanlarında yararlı olduğu anlaşılmıştır. Gelişmiş Ülkelerde insanlar tedavilerde bitkisel kaynaklara yönelmişlerdir.Tedavide kullanılan ilaçların önemli bir kısmını doğal kaynaklı ilaçlar oluşturmaktadır.Doğal kaynaklı ilaçların kullanım oranı gelişmiş ülkelerde %60 gelişmekte olan ülkelerde %4 civarındadır.Yalnız burada dikkat edilmesi gereken konu,bu bitkilerin hastalıkların tedavisi amacıyla kulaktan kulağa duyarak,direk kullanılmasından ziyade;bilimsel tahlil ve araştırmaları yapılarak içerik, doz ve miktarının ortaya konduktan sonra tüketilmesi faydalı olacaktır.Bilindiği üzere tıbbı ve aromatik bitkilerde diğer önemli bir sorun mevsiminden önce ve yoğun toplanması, doğal floranın tahrip edilmesidir.Sonucunda ürünlerde istenilen kalite olmamaktadır.
İZMİR KEKİĞİ
KEKİK(THYMUS SP)
Ülkemizde yaklaşık olarak 35 kadar kekik türü 1500m rakımına kadar olan yerlerde ve yaylalarda bulunur.Ülkemizde 14 adeti endemik olarak yetişen 37-40 arasında tür mevcuttur
YABANİ KEKİK:Akdeniz bölgesi ve Anadolu da birçok varyetesi vardır.
İZMİR KEKİĞİ YADA PEYNİR KEKİĞİ:Batı ve Güney Anadolu
İSTANBUL KEKİĞİ YADA MERCANKÖŞK:Trakya ve Batı Anadolu(eşek kekiği de denir)
BEYAZ KEKİK:Güney ve Batı Anadolu da bilhassa Manisa ve Muğla civarında yayılış gösterir
Önemli ihraç ürünlerinden biridir. Ege ve Akdeniz bölgesinde toplanan kekik türleri arasında İzmir kekiği, Beyaz kekik, Sütçüler kekiği,origanum syriacum var.Bevanii,Thymbra spicata veya T.sintenisii (zahter,kara kekik,sivri kekik) yer almaktadır.
SÜTÇÜLER KEKİĞİ
1999 yılı verilerine göre Türkiye'den 16.556.000 dolar değerinde 7.640.000kg kekik(2.16 dolar/kg) ve yaklaşık 606.600 dolar karşılığında 68.500 kg kekik yağı ihracatı yapılmıştır.Türkiye kekik ihracatın da özellikle son 10 yılda belirgin bir artış gözlenmiştir. Kullanılan kısımları;dallı çiçekli tepe ve yapraklarıdır.Kimya sanayide,ilaç sanayide,yemeklerde sos ve salatalarda içecek olarak çok yaygın kullanım alanlarına sahiptir.İzmir kekiğinin ıslah edilerek geliştirilen tescilli iki çeşidi bulunmaktadır.Bunlar Ceylan-2002 ve Tayşi 2002 çeşitleridir.
SİVRİ KEKİK
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
İzmir kekiği sıcağı seven,Akdeniz iklimine sahip yerlerde iyi gelişme gösteren fide dönemi ve ilk dikim yılı dışında soğuklara dayanıklı bir bitkidir.Hemen her toprakta yetişir,kumlu topraklar yerine tınlı-killi allüvial topraklar tercih edilmelidir.
TOPRAK HAZIRLIĞI:
Anız bozulur.Sonbaharlarda 15-20cm ilkbaharlarda ise fide döneminden önce 10-15cm yüzlek sürülür.Ardından diskaro ve rotavatör gibi toprak işleme aletleri ile toprak hazırlanır.
ÜRETİM TEKNİĞİ:
İzmir kekiği hem vejetatif hem de generatif organları ile üretilebilen bir bitkidir
FİDE YETİŞTİRİLMESİ:
Fideliklerin eni 1-2m gereksinimine göre boyu 10-15m civarında yerden yüksekliği de 15-20cm olacak şekilde hazırlanır.Fideliğin içeriği 1 ölçek yanmış ahır gübresi , 1 ölçek kum ve 1 ölçek toprak ile hazırlanmış harç ile doldurulur.Yeterli şekilde bastırılarak pürüzsüz hale getirilir.Metre karesine 4-5gr hesabıyla tohum belirlenir.El becerisi önemli olup,homojen bir dağılım için tohum ekiminden önce kum kil vb ile karıştırılarak ekim yapılır.Eylül ayında ekilen tohumlardan yaklaşık 20 gün sonra fidecikler toprak yüzeyine çıkmakta ve soğuklar başlayana kadar belli bir büyüklüğe erişerek soğuklardan etkilenmemektedir. Fidelerde sürekli yapılması gerekli işlerden biriside sulamadır.Tohum ekiminden sonra çimlenmeye kadar fidelik tavını kaybetmeyecek şekilde iki üç günde bir gerekirse her gün sulanmalıdır.Fideciklerin toprak yüzeyine çıkışı başladıktan sonra sulama sayısı azaltılmalı sıcak havalarda aşırı nem ile çökerten hastalığına neden olunmamalıdır.
TARLA HAZIRLIĞI VE FİDE DİKİMİ:
Fide dikiminden önce sonbaharda tarla tavlı iken derince sürülmeli daha sonra fide dikim zamanı geldiğinde yüzlek bir sürüm daha yapılmalı diskaro ve rotovatör gibi aletlerle toprak ufalanmalıdır.Fidelikteki fideler 10-15cm kadar büyüdüğünde de tarlaya şaşırtılmalıdırlar.
Fidelerin tarlaya dikimi yağışlardan yararlanılacak şekilde;mümkün olduğu kadar erken (şubat-mart aylarında)yapılmalıdır.Fidelerin tarlaya dikimi tütün dikmede kullanılan fide dikim makinesi gibi alet ekipmanla yapılabileceği gibi elle de yapılabilir. Dikimde sıra arası mesafenin ayarlanmasında yabancı ot mücadelesinin elle veya makine ile yapılabilme olanakları göz önüne alınmalıdır.Dekarda 14-15bin bitki alacak şekilde sıra arası ve üzeri mesafe ayarlanmalıdır.Örneğin;45cm sıra arası ve 15cm sıra üzeri olabilir.Dikimden sonra hemen can suyu verilmelidir.
KARA KEKİK
PLANTASYONUN BAKIMI:
İzmir kekiğine büyük çapta problem olan,bilinen hastalık ve zararlısı yoktur.Bu nedenle yabancı ot kontrolü ve sulama dışında fazla bir bakım gerektirmeyen kimyasal tarım ilacı uygulanmayan ve uygulanması tavsiye edilmeyen bir bitkidir. İzmir kekiğinden yüksek verim elde etmek için bu bitkinin yaz aylarında ve özellikle her bir hasattan sonra sulanması gerekmektedir.Yapılacak sulama sayısı toprağın özelliğine bağlı olarak değişmekte ve kumlu topraklarda bazı aylarda haftada iki sulamaya kadar çıkılabilmektedir.Sulama: yağmurlama, damlama, karık yöntem veya tava yöntemlerinden biri ile yapılabilir.İzmir kekiği yetiştiriciliğinde karşılaşılan en büyük problem yabancı otla mücadeledir.İlkbaharda mücadele edilmediğinde yabancı otlar önce gelişmektedir. Onun yararlandığı besin maddelerine ortak olarak ve gölgeleme yaparak hem kekik plantasyonunun daha zayıf büyümesine neden olmakta hem de kaliteyi bozmaktadır.
HASAT:
Yüksek yaprak verimi ve uçucu yağ oranı elde etmek için kekik plantasyonu %50 çiçeklendiğinde hasat edilmelidir.Hasat toprak yüzeyinin10-15cm üzerinde elle veya makine ile biçilerek yapılır. İzmir kekiğinde bir yılda yapılacak biçim sayısı bitkinin yetiştirildiği ekolojiye ve bakım şartlarına bağlı olarak değişmektedir.Bu sayı Ege Bölgesinde bir üretim sezonunda üçe kadar çıkılabilmektedir.3 biçim yapıldığında 1.biçim Mayıs ayı ortalarında 2.biçim Temmuz sonu 3.biçim Ekim ayı ortalarında yapılmaktadır.
KURUTMA:
Baharat olarak tüketilen kekik yapraklarının,canlı yeşil renkte olması istenir.Yaprakta meydana gelebilecek kararmalar ve renk değişimi kaliteyi düşürmektedir.Kaliteli ürün elde etmek için kekik gölge bir yerde kurutulmalı, üst üste 30-40cm'den daha kalın yığılmamalı ve kızışmaya meydan vermeyecek şekilde ara sıra karıştırılmalıdır.
KUM KEKİĞİ
HARMAN :
Kurutulan kekiği pazarlayabilmek için sap ve yapraklarının birbirinden ayrılması gerekmektedir.Bu çok küçük alanlarda yapılan üretimlerde;kekik yığın haline getirilir ve bu yığın bir sopa yardımı ile dövülür ve sonra bir elek yardımı ile sap ve yaprakları birbirinden ayrılır. Büyük çaplı üretimlerde ise;buğday ve benzeri ürünleri saplarından ayırmaya yarayan patoz veya biçerdöver gibi tarım makinelerinde gerekli hava ve elek yardımı yapılarak kekik yaprakları saplarından ayrılabilir.
KAYA KEKİK ÇEŞİDİ.
VERİM:
Şimdiyi kadar yapılan araştırmalar ışığında İzmir kekiğinden elde edilen kuru yaprak veriminin iyi tarla ve bakım koşullarında dekara ortalama 400-500kg arasında değiştiği ancak bu verimin bakım şartları ve ekolojiye bağlı olarak 800 kg'a çıkabildiği gibi 100 kg'a da inebilmektedir.
ARICI 07
BEYAZ KEKİK
Yaşam standartları yükseldikçe tüketimde artmaktadır.Bu artış Tıbbi ve Aromatik Bitkiler içinde geçerlidir. Bu bitkilerin tüketim alanı çok geniştir. En önemli kullanım alanı ise ilaç ,parfüm, kozmetik, sabun, şeker, diş macunu sanayi, ayrıca baharat olarak da tüketilmektedir. Beslenmede lezzet,tat verici,koku,iştah açıcı v.b özelliklerinin anlaşılması kullanımı yaygınlaştırmıştır.
ZAHTER KEKİK
İnsanlar yüzyıllardan beri hastalıklara karşı , elde ettikleri bitkilerle çare bulmaya çalışmışlar,oldukça başarılı sonuçlarda alınmıştır.Bir çoğu tesadüfen bir çoğu da merak sonucu denenerek etkileri anlaşılan doğal ilaçların nesiller boyunca kullanımı devam etmiştir.Gün geçtikçe daha farklı bitkilerin başka kullanım alanlarında yararlı olduğu anlaşılmıştır. Gelişmiş Ülkelerde insanlar tedavilerde bitkisel kaynaklara yönelmişlerdir.Tedavide kullanılan ilaçların önemli bir kısmını doğal kaynaklı ilaçlar oluşturmaktadır.Doğal kaynaklı ilaçların kullanım oranı gelişmiş ülkelerde %60 gelişmekte olan ülkelerde %4 civarındadır.Yalnız burada dikkat edilmesi gereken konu,bu bitkilerin hastalıkların tedavisi amacıyla kulaktan kulağa duyarak,direk kullanılmasından ziyade;bilimsel tahlil ve araştırmaları yapılarak içerik, doz ve miktarının ortaya konduktan sonra tüketilmesi faydalı olacaktır.Bilindiği üzere tıbbı ve aromatik bitkilerde diğer önemli bir sorun mevsiminden önce ve yoğun toplanması, doğal floranın tahrip edilmesidir.Sonucunda ürünlerde istenilen kalite olmamaktadır.
İZMİR KEKİĞİ
KEKİK(THYMUS SP)
Ülkemizde yaklaşık olarak 35 kadar kekik türü 1500m rakımına kadar olan yerlerde ve yaylalarda bulunur.Ülkemizde 14 adeti endemik olarak yetişen 37-40 arasında tür mevcuttur
YABANİ KEKİK:Akdeniz bölgesi ve Anadolu da birçok varyetesi vardır.
İZMİR KEKİĞİ YADA PEYNİR KEKİĞİ:Batı ve Güney Anadolu
İSTANBUL KEKİĞİ YADA MERCANKÖŞK:Trakya ve Batı Anadolu(eşek kekiği de denir)
BEYAZ KEKİK:Güney ve Batı Anadolu da bilhassa Manisa ve Muğla civarında yayılış gösterir
Önemli ihraç ürünlerinden biridir. Ege ve Akdeniz bölgesinde toplanan kekik türleri arasında İzmir kekiği, Beyaz kekik, Sütçüler kekiği,origanum syriacum var.Bevanii,Thymbra spicata veya T.sintenisii (zahter,kara kekik,sivri kekik) yer almaktadır.
SÜTÇÜLER KEKİĞİ
1999 yılı verilerine göre Türkiye'den 16.556.000 dolar değerinde 7.640.000kg kekik(2.16 dolar/kg) ve yaklaşık 606.600 dolar karşılığında 68.500 kg kekik yağı ihracatı yapılmıştır.Türkiye kekik ihracatın da özellikle son 10 yılda belirgin bir artış gözlenmiştir. Kullanılan kısımları;dallı çiçekli tepe ve yapraklarıdır.Kimya sanayide,ilaç sanayide,yemeklerde sos ve salatalarda içecek olarak çok yaygın kullanım alanlarına sahiptir.İzmir kekiğinin ıslah edilerek geliştirilen tescilli iki çeşidi bulunmaktadır.Bunlar Ceylan-2002 ve Tayşi 2002 çeşitleridir.
SİVRİ KEKİK
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
İzmir kekiği sıcağı seven,Akdeniz iklimine sahip yerlerde iyi gelişme gösteren fide dönemi ve ilk dikim yılı dışında soğuklara dayanıklı bir bitkidir.Hemen her toprakta yetişir,kumlu topraklar yerine tınlı-killi allüvial topraklar tercih edilmelidir.
TOPRAK HAZIRLIĞI:
Anız bozulur.Sonbaharlarda 15-20cm ilkbaharlarda ise fide döneminden önce 10-15cm yüzlek sürülür.Ardından diskaro ve rotavatör gibi toprak işleme aletleri ile toprak hazırlanır.
ÜRETİM TEKNİĞİ:
İzmir kekiği hem vejetatif hem de generatif organları ile üretilebilen bir bitkidir
FİDE YETİŞTİRİLMESİ:
Fideliklerin eni 1-2m gereksinimine göre boyu 10-15m civarında yerden yüksekliği de 15-20cm olacak şekilde hazırlanır.Fideliğin içeriği 1 ölçek yanmış ahır gübresi , 1 ölçek kum ve 1 ölçek toprak ile hazırlanmış harç ile doldurulur.Yeterli şekilde bastırılarak pürüzsüz hale getirilir.Metre karesine 4-5gr hesabıyla tohum belirlenir.El becerisi önemli olup,homojen bir dağılım için tohum ekiminden önce kum kil vb ile karıştırılarak ekim yapılır.Eylül ayında ekilen tohumlardan yaklaşık 20 gün sonra fidecikler toprak yüzeyine çıkmakta ve soğuklar başlayana kadar belli bir büyüklüğe erişerek soğuklardan etkilenmemektedir. Fidelerde sürekli yapılması gerekli işlerden biriside sulamadır.Tohum ekiminden sonra çimlenmeye kadar fidelik tavını kaybetmeyecek şekilde iki üç günde bir gerekirse her gün sulanmalıdır.Fideciklerin toprak yüzeyine çıkışı başladıktan sonra sulama sayısı azaltılmalı sıcak havalarda aşırı nem ile çökerten hastalığına neden olunmamalıdır.
TARLA HAZIRLIĞI VE FİDE DİKİMİ:
Fide dikiminden önce sonbaharda tarla tavlı iken derince sürülmeli daha sonra fide dikim zamanı geldiğinde yüzlek bir sürüm daha yapılmalı diskaro ve rotovatör gibi aletlerle toprak ufalanmalıdır.Fidelikteki fideler 10-15cm kadar büyüdüğünde de tarlaya şaşırtılmalıdırlar.
Fidelerin tarlaya dikimi yağışlardan yararlanılacak şekilde;mümkün olduğu kadar erken (şubat-mart aylarında)yapılmalıdır.Fidelerin tarlaya dikimi tütün dikmede kullanılan fide dikim makinesi gibi alet ekipmanla yapılabileceği gibi elle de yapılabilir. Dikimde sıra arası mesafenin ayarlanmasında yabancı ot mücadelesinin elle veya makine ile yapılabilme olanakları göz önüne alınmalıdır.Dekarda 14-15bin bitki alacak şekilde sıra arası ve üzeri mesafe ayarlanmalıdır.Örneğin;45cm sıra arası ve 15cm sıra üzeri olabilir.Dikimden sonra hemen can suyu verilmelidir.
KARA KEKİK
PLANTASYONUN BAKIMI:
İzmir kekiğine büyük çapta problem olan,bilinen hastalık ve zararlısı yoktur.Bu nedenle yabancı ot kontrolü ve sulama dışında fazla bir bakım gerektirmeyen kimyasal tarım ilacı uygulanmayan ve uygulanması tavsiye edilmeyen bir bitkidir. İzmir kekiğinden yüksek verim elde etmek için bu bitkinin yaz aylarında ve özellikle her bir hasattan sonra sulanması gerekmektedir.Yapılacak sulama sayısı toprağın özelliğine bağlı olarak değişmekte ve kumlu topraklarda bazı aylarda haftada iki sulamaya kadar çıkılabilmektedir.Sulama: yağmurlama, damlama, karık yöntem veya tava yöntemlerinden biri ile yapılabilir.İzmir kekiği yetiştiriciliğinde karşılaşılan en büyük problem yabancı otla mücadeledir.İlkbaharda mücadele edilmediğinde yabancı otlar önce gelişmektedir. Onun yararlandığı besin maddelerine ortak olarak ve gölgeleme yaparak hem kekik plantasyonunun daha zayıf büyümesine neden olmakta hem de kaliteyi bozmaktadır.
HASAT:
Yüksek yaprak verimi ve uçucu yağ oranı elde etmek için kekik plantasyonu %50 çiçeklendiğinde hasat edilmelidir.Hasat toprak yüzeyinin10-15cm üzerinde elle veya makine ile biçilerek yapılır. İzmir kekiğinde bir yılda yapılacak biçim sayısı bitkinin yetiştirildiği ekolojiye ve bakım şartlarına bağlı olarak değişmektedir.Bu sayı Ege Bölgesinde bir üretim sezonunda üçe kadar çıkılabilmektedir.3 biçim yapıldığında 1.biçim Mayıs ayı ortalarında 2.biçim Temmuz sonu 3.biçim Ekim ayı ortalarında yapılmaktadır.
KURUTMA:
Baharat olarak tüketilen kekik yapraklarının,canlı yeşil renkte olması istenir.Yaprakta meydana gelebilecek kararmalar ve renk değişimi kaliteyi düşürmektedir.Kaliteli ürün elde etmek için kekik gölge bir yerde kurutulmalı, üst üste 30-40cm'den daha kalın yığılmamalı ve kızışmaya meydan vermeyecek şekilde ara sıra karıştırılmalıdır.
KUM KEKİĞİ
HARMAN :
Kurutulan kekiği pazarlayabilmek için sap ve yapraklarının birbirinden ayrılması gerekmektedir.Bu çok küçük alanlarda yapılan üretimlerde;kekik yığın haline getirilir ve bu yığın bir sopa yardımı ile dövülür ve sonra bir elek yardımı ile sap ve yaprakları birbirinden ayrılır. Büyük çaplı üretimlerde ise;buğday ve benzeri ürünleri saplarından ayırmaya yarayan patoz veya biçerdöver gibi tarım makinelerinde gerekli hava ve elek yardımı yapılarak kekik yaprakları saplarından ayrılabilir.
KAYA KEKİK ÇEŞİDİ.
VERİM:
Şimdiyi kadar yapılan araştırmalar ışığında İzmir kekiğinden elde edilen kuru yaprak veriminin iyi tarla ve bakım koşullarında dekara ortalama 400-500kg arasında değiştiği ancak bu verimin bakım şartları ve ekolojiye bağlı olarak 800 kg'a çıkabildiği gibi 100 kg'a da inebilmektedir.
ARICI 07
Yorumlar