TEMEL PETEK MUMU NASIL SIKILIR?

Arıcı arkadaşlarım;

Bugünkü konumuz,arılarda kullandığımız temel petek mumlarının sıkılarak elde edilmesi yolunu anlatmak.Aslında basit.Çoğu arıcı dost ve arkadaşlarımız biliyorlardır.Ama bilgilerin paylaşılarak mükemmele doğru akış yaptığını unutmayalım.Bilgilere burada bir çok arıcı arkadaşlarımız yorumlarla katkı yapacaklardır.

Sezon sonu bal sıkma mevsiminden sonra kovanlardaki fazla petekler alınır.Bu peteklerin temiz ve güzel olanları iyi kuru ve nemsiz ortamda saklanırsa bir yıl sonra stekrar arılara verilerek kullanılır.Çünkü:Arılar bir peteği işlemek için kullandıkları bal ve oluşturdukları ısıyı düşünün.Ayrıca kovandaki peteği sadece yeni ve genç işçilerin ördüğü düşünülürse işin zorluğu ve değeri daha iyi anlaşılır.Yukarda ve aşağıdaki resimler süzme işlemi sonunda soğuyarak tenekeden çıkarılmış bir mumu gösteriyor.Gelelim işin yapılışına....

Yıl boyu kovanlarda arının salladığı veya petek üstünde oluşan mum kırıntılarını biriktiririz.Güz döneminde peteklerin bozuk olanları,siyah olanları seçilerek bıçakla kesilip bir çuvalda veya kapta biriktirilir.Ama bekletilmemelidir.Çünkü:Hemen güve mumu yemeye başlar.Çıtalardan kesilerek çıkarılan mumlar bir kazanda veya bir 18 kg.lık tenekede suyla birlikte kaynatılarak eritilir.Mum miktarı çok olursa bidondan yapılmış kazan kullanmak en iyisidir.(200 lt.lik bidonları ortadan sipiralle keserek kazan yapabiliriz.)Kaynayarak eriyen mumlar tel süzgeçle 18 kg.lık tenekelere süzülür.Tenekelere süzülen mum su karışımı iyice soğuyup katılaşıncaya kadar beklemelidir.Bunun içinde bir gece tenekede beklemesi yeterli olacaktır.Sabah tenekelerden çıkarılan mumların altındaki toz ve polen atıkları bıçakla temizlenmelidir.Süzme işlemi yapılırken iyi sıkılmalıdır.Bu iş için ben kendime göre bir sıkma aparatı yaptım. Şekildeki gibi...Bir 18'lik teneke içine sığacak ölçülerde planlandı.Çünkü,mumlu suyu 18 kg.lık tenekelerde soğutuyorum.Resimdeki peteğin siyah durmasının sebebi bekleyerek porlanmış olmasındandır.İlk elde ettiğimiz zaman altın sarısı renginde olacaktır.

Sıkma aparatı ikitane 20x30cm ebatlarında arkası profil demir çerçeve ile desteklenmiş saç profilden oluşuyor.Altına iki yüzeyi birbirine bağlayacak profil menteşeleri ile kaynaklandı.Resimdede görüldüğü gibi kaynakla iki tane sıkma kolu takıldı.Altınada teneke tabanına dayanmasını engelleyen 12-13 cm.lik ayak.

Aparat süzme yapılırken tenekenin içine yerleştirilip,ortasına 60x60 ebatlarında pencere teli konuyor.Kaynayan kazandan büyükçe bir kepçe(5 kg.lık yağ tenekesi ortadan kesilip,ağaç kol takılarak yapılabilir.) ile alınan posalı ve mum karışımlı su aşağıda görüldüğü gibi aparatın içine yerleştirilmiş tel süzgece dökülür.suyu tenekeye veya kovaya geçer.Tel süzgeçde biriken posa süzgecin tomarlanarak aparat içinde sıkıştırılmasıyla iyice mumunun kovaya akması sağlanır.

Sıkma sırasında kullanılan tel misine türü örülmüş pencere telidir.Diğer kaliteli ve fiatca pahalı olan pencere teli bu tel kadar sıkmada kullanışlı ve dayanıklı değildir.Kullanılarak test edilerek bu sonuca ulaşılmıştır.

İki yüzey birbirine kaynakla birleştirilirken alt kısmın aralıklı olmasını sağlamak için,2cm aralıkla ucu kıvrılmış bir demir yüzeylerden birine kaynakla kaynaklanmalıdır.Bu aralık sıkıştırma sırasında sıkışmanın yukarda yapılarak mumlu suyun aşağı tenekeye doğru akmasını şağlamaktadır.Başka bir deyişle alt kısımda menteşelerin bulunduğu yerde iki yüzey birbirinden 3 cm civarında aralıklı durmalıdır.Bu şekilde olacak şekilde menteşeler kaynaklanmalıdır.