Genel anlamda arıları insanlara benzetmek daha doğru olur...Tipleriyle milliyetleriyle renkleriyle çeşit çeşit yapıya sahip dünya üzerinde milletler olduğu gibi arılarda vardır.Bu özelliklerinden dolayı bulunduğu yere sahip özelliklere uyum sağlayarak isim almışlardır.
Arı çeşitleri yaşadıkları ülkeye, bölgeye, renklerine ve vücut şekillerine göre isimlendirilmişlerdir. Arı çeşitleri yaşadıkları yerin bitki örtüsü iklimine uyum sağladıkları için bal verimi, koloni yaşam tarzı, vücut yapısı ve rengi değişiklik göstermektedir.
Arı çeşitleri yaşadıkları ülkeye, bölgeye, renklerine ve vücut şekillerine göre isimlendirilmişlerdir. Arı çeşitleri yaşadıkları yerin bitki örtüsü iklimine uyum sağladıkları için bal verimi, koloni yaşam tarzı, vücut yapısı ve rengi değişiklik göstermektedir.
Bal arıları, “bal taşıyan arı” anlamında Latince’de “apis mellifera” olarak adlandırılmıştır.
Yaşadıkları bölgeye, ülkeye ve renklerine göre isimlendirilen arı çeşitleri hangileridir veya bir başka deyişle arı türleri nelerdir? inceleyelim.
Sarı arının anavatanı İtalya’nın Sicilya adasıdır. Görünüm e petek üzerinde duruşu ile sakin arı türleri olarak bilinir. Bu arı türü hızlı üreme özelliğine sahiptir.
Sarı arı, kışı sert geçen bitki örtüsü az olan yerlerde yaşamaları zordur. Yağmacılık özelliği olan sarı arı türünün oğul verme özelliği düşüktür.
Görünüş olarak sakin bir yapıya sahip olan sarı arı ince yapılıdır. Sarı kitin tabakası ile kaplı olan vücudunda sarı kıllar mevcuttur. Karın altında bulunan şerit sayısına (3 şeritli 5 şeritli) göre iki tipi vardır.
Sarı bal arısında çoğalma ilkbaharda başlar sonbahara kadar devam eder. Sarı arı kışın fazla bal tüketir. Akdeniz Bölgesi iklimine ve bitki örtüsüne çok iyi uyum sağlamışlardır.
Sarı bal arısının düzgün petek yapma içgüdüsü mükemmeldir. Kovanı temiz tutma içgüdüleri iyidir.Diğer arı çeşitlerine göre hastalıklara dayanıklıdırlar.İtalyan arısının birde dağ ekotipi koyu renkli olanı vardır.Bu ana arıda italyanın yüksek yerlerine uyum sağlamış olup direnci soğuk iklim türüne yatkındır.Ülkemizde son yıllarda bu arı ırkı kış döneminde çok bal tüketimi nedeniyle dikkate alınmaz olmuştur.Ama iyi özelliği bahar döneminde hızlı yavruya yönelme isteğidir.Çabuk gelişir.Bilhassa Akdeniz kıyılarına çok yatkındır.
2- Siyah Arı: (Apis Mellifera L.)
Siyah arının diğer bir adı da esmer arıdır. Dünyanın her tarafında görülmekle birlikte Avrupa ülkelerinde yaygındır. Birçok arı ırkı ile melezleme yapılarak verimi yüksek hatlar elde edilmiştir.
Yapı olarak iri yapılı arı türleri olarak bilinir. Karın altı halkalarında sarı noktalar mevcuttur vücutları uzun ve seyrek kıllarla kaplıdır. Erkek arılardaki kıllar koyu kahverengi olup, nadirde olsa siyah kılda görülebilir.
Siyah arı, dili kısa olduğundan tohumlu bitki nektarından fazla yararlanamadığı için bazı yerlerde tercih edilmezler. Daha ziyade fundalık bitki örtüsü bulunan yerlerde çok çalışkan bir arıdır.
Siyah arı, dili kısa olduğundan tohumlu bitki nektarından fazla yararlanamadığı için bazı yerlerde tercih edilmezler. Daha ziyade fundalık bitki örtüsü bulunan yerlerde çok çalışkan bir arıdır.
Siyah arı, kışa dayanıklı olduğundan kışı sert geçen yerlerde tercih edilmektedir.
Siyah bal arısının oğul vermesi zayıftır. Yavru verimleri fazla değildir. Gelişmeleri zayıftır. Yavru yerlerinde çok miktarda bal tutarlar. Açlıktan ölme ihtimali zayıftır. Çok tutumlu bir arı türleri sınıfındandır.
Siyah bal arıları üstün bir yaşama gücüne sahiptir. Çok sinirli yapıya sahip olmaları saldırgan olduklarının bir göstergesidir. Toplu olarak düşmanlarına saldırma eğilimi mevcuttur. Kovandan kaçma riskleri vardır. Siyah arı yavru hastalıklarına ve balmumu güvelerine karşı hassas olan arı türleri olarak bilinir.
3- Carniola Bal Arısı:
Carniola bal arısının ana vatanı Balkanlardır. İnce yapılı bir arı türü olup, uzun dile sahip bir arı türüdür. Vücudu kısa ve ince kıllarla kaplıdır.
Carniola bal arılarının vücudundaki kitin tabakası koyu renklidir. Karın kısmı parlak renkli kısa kıllarla kaplıdır. Erkeklerdeki kıl renkleri griden kahverengi tonlara doğru değişiklik gösterir.
Carniola bal arısının yavru verimleri yüksektir. Fazla oğul verme eğilimleri vardır. Geniş aile yapısına sahip olmak isterler. Polenleri yeteri miktarda olduğu sürece yavrulamaya devam ederler. Sonbaharda kolonideki sayıları hızla azalır. Kışları küçük aileler halinde geçirirler. Bu nedenle tüketimleri az olduğundan kışı rahat geçirirler. Tohumluk bitkilerden çok iyi yararlanırlar. Çok az propolis kullandıklarından kovanlar ve petekler temiz kalır.
Carniola bal arısı her türlü iklim koşullarına uyma özelliğine sahiptir. Diğer arı ırkları ile melezlemelerinden güçlü ve verimi yüksek arılar elde edilmektedir. Aynı zamanda karniola bal arısı, yavru hastalıklarına diğer arı türlerinden daha dayanıklıdır.
Carniola bal arısı sakin bir yapıya sahiptir. Saldırganlıkları yoktur. Kovan içinden peteği çıkarsanız bile kovanı terk etmezler. Bu durumları da değerlendirilip, oğul verme isteğinin ıslah edilmesi yoluna gidilmektedir. Carniola bal arıları bu özelliklerinden dolayı son zamanlarda en çok aranan arı konumuna gelmiştir.
4- Kafkas Arısı:
Kafkas bal arılarının anavatanı Kafkasya’dır. Kafkas arısı yaşadığı yere göre iki türe ayrlır. Bunlardan birincisi dağlarda yaşayan Kafkas arısı gri renklidir. Kafkas arısının ikinci tipide alçak veya ovalık yerde yaşayan tipidir. Bu tip olan arılar sarı renklidir.
Kafkas bal arılarının en fazla tercih edileni dağ kesiminde yaşayan tipidir. Kafkas arısı aynen carniola bal arısına benzemektedir. Kitin rengi koyu kıl örtüsü açık gridir. Erkeklerde göğüs kılları siyahtır.
Kafkas arısı uysal bir yapıya sahiptir. Yavru verimi yüksektir. Kuvvetli aile oluşumu isterler. Oğul verme özellikleri zayıftır. Kovan içerisinde propolisi çok kullanırlar. Kovan temizliği zordur. Kış için fazla bal depolarlar. Bal verimleri bazı arı türlerine göre yüksektir. Ana arıyı kolay kabul etmezler.
Kafkas bal arıların dağ tipi, ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesinde ve Doğu Karadeniz Bölgesi yaylalarında yetiştirilmektedir.
5- Kıbrıs Bal Arısı:
“Kıbrıs Arısı Arıcılığın En Önemli Değeri”
Kıbrıs bal arısı küçük yapılı koyu sarı renklidir. Çok hırçın ve saldırgan bir yapıya sahiptir. Kıbrıs bal arısının bu özelliğinden dolayı kontrol ve idaresi oldukça zordur. Melezleme sonuçlarından iyi sonuçlar alınamadığından fazla tercih edilen bir arı türü değildir. Ülkemizde Akdeniz Bölgesinde azda olsa bulunmaktadır.
6- Suriye Bal Arısı:
Suriye bal arısı aynen Kıbrıs bal arısının özelliklerine sahiptir. Bu özelliklerinden dolayı fazla yetiştirilmemektedir.
7- Anadolu Arısı:
Brother Adam tarafından Anadolu arısı olarak isimlendirilen ve belirli bir ırk özelliği göstermeyen Anadolu arıları genellikle esmer renkte, uysal, sakin tabiatlı, kışlama kabiliyetleri iyi, çalışkan, dayanıklı arılardır ve yağmacılığa fazla meyilli değillerdir. İç Anadolu bölgemizde bulunan ve melezleme çalışmalarında başarılı bir şekilde kullanılan bu ırkımızın yanı sıra Kars ve Erzurum yöresinde Kafkas ırkı, Batı Anadolu’da İtalyan ırkı, Karadeniz bölgesinde Karniola ırkı ve Akdeniz bölgesinde Kıbrıs ırkı arıların saf ve melez tiplerine rastlamak mümkündür.
Anadolu Irkı Ana Arı
Anadolu arısı (Apis mellifera anatoliaca) olarak da isimlendirilen bu ırk, Anadolu’nun büyük kısmında yayılış göstermektedir. 1953 yılında ırk düzeyinde sınıflandırılmıştır. Anadolu arısı, İngiltere ve ABD’ne götürülerek bu ülkelerdeki ıslah çalışmalarında kullanılmıştır. Ege formu gibi değişik alt türlerinin olabileceği bildirilmektedir. Anadolu arısı esmer ve küçük yapılı arılardır. Olumsuz kış şartlarına çok dayanıklı olup yavru ve bal üretim kabiliyetleri yüksektir.Anadolu ırkı arılar ülkemiz içinde bölgelere göre yerel isimlerde alırlar.Muğla arısı,yığılca arısı,Trakya arısı gibi ekotipleri mevcut olup yöresel iklim özelliklerine uyum özelliğinden farklı arıymış gibi lanse edilmektedirler.Anadolu cofrafyası genel anlamda çok farklı ırkların yaşamasınada uyum sağlayacak iklim yapısına sahiptir.Ama karasal iklim yapısına sahip bölgelerde kışın uzun sürdüğü yerlerdede o özelliği kaldırabilecek arılarımız vardır.
Anadolu arısı genelde esmer renklidir. Sakin tabiatlı bir arı türüdür. Her türlü iklim koşullarına uyum sağlayan Anadolu arısı çok çalışkan bir arı olarak bilinir. Anadolu’nun her tarafında yetiştirilmektedir. Diğer arı türleri ile melezleme çalışmaları da yapılmaktadır.
Arı çeşitleri bunlarla sınırlı değildir. Ancak ülkemizde ve çevresindeki yaygın olan arı çeşitleri olmasından dolayı öncelikle bu arı çeşitlerini dikkate aldık.
8-)Buckfast tipi Arı:
Arıcı 07-ANTALYA
Yorumlar